ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ - ಪರಿಣಾಮಗಳು ಯಾವುವು? ನಿರ್ವಹಣೆ ಹೇಗೆ?

ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ವಿವಿಧ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಒತ್ತಡವು ಆತಂಕ, ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ಒತ್ತಡ ಎಂದರೇನು?

ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವನವು ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ. ಐಷಾರಾಮಿ ಸೌಕರ್ಯಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮತ್ತು ಸಂವಹನದಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಜೀವನಶೈಲಿಯು ನಮ್ಮನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಅಸ್ವಸ್ಥರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಒತ್ತಡವು ಹಾನಿಕಾರಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ (ನೈಜ ಅಥವಾ ಗ್ರಹಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭಗಳು) ದೇಹದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದಾಗ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಸಿದ್ಧರಾಗುತ್ತೇವೆ. ಇದು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವು ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸವದಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದ ವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗಇಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕದಿಂದ, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟ, ಉದ್ಯೋಗದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ, ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ. ಒತ್ತಡವು ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಲ್ಲ ಆದರೆ ಒತ್ತಡವು ವಿವಿಧ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸಬಹುದು.

ಒತ್ತಡದ ಕಾರಣಗಳು ಯಾವುವು ?

1. ನೀವು ಕೆಲಸದಲ್ಲಿಯೇ ದಿನವಿಡೀ ನಿರತರಾಗಿರುವಾಗ,
2. ಬಹಳ ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಹಣಕಾಸಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ,
3. ಜೀವನದ ದಿನಚರಿ ಮತ್ತು ಏಕತಾನತೆಯಿಂದ ಬೇಸತ್ತಿರುವಾಗ, (monotony and routine),
4. ಸಂಬಂಧವನ್ನುಸರಿಮಾಡಲು ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ (relationship difficulties),
5. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ,
6. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಇದ್ದಾಗ,
7. ಸಾವು,
8. ವಿಚ್ಛೇದನ,
9. ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ (separation from close ones),
10. ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಪ್ರಕರಣಗಳು,
11. ಗಾಯ,
12. ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅನಾರೋಗ್ಯ (chronic illness),
13. ಕಚೇರಿ ಅಥವಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅವಮಾನ,
14. ಕೆಲಸದಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ (retirement)
15. ಮದುವೆ,
16. ಜಗಳ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ವಿಷಯಗಳು (family matters)

ನೀವು ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಸಹ ನಿಮ್ಮ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಿಮಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು ಅಥವಾ ಅಗತ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಭಾರೀ ಅಧ್ಯಯನ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಹೋಮ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು, ಯೋಜನೆಗಳು, , ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಕಳಪೆ ಆಹಾರ, ಅನಾರೋಗ್ಯ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಡವನ್ನ ಅನುಭವಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಹ ಆನ್‌ಲೈನ್ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುವುದು ದೈಹಿಕ , ದೃಷ್ಟಿ ದೋಷಗಳಿಗೆ, ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಹ ಕೋವಿಡ್ ಅಲೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಮನೆಯಿಂದಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು (work from home) ಒತ್ತಡ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಒತ್ತಡವು (chronic stress) ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಒತ್ತಡವು ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ?

ಒತ್ತಡವು ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (immune system weakening) ನಿಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಸಮಾಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ (digestive and reproductive health problems) ಇದು ವಯಸ್ಸಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು(aging process)ವೇಗಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಆತಂಕ, ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ಮೆದುಳಿನ ಕೋಶಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನರಗಳ ಸಿನಾಪ್ಸ್ (synapse) ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನರಮಂಡಲವನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರೆಗುಳಿತನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಒತ್ತಡವು ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ (adrenaline) ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ (constant adrenaline rush) ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ನಾವು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದಾಗ, ನಮ್ಮ ನರಮಂಡಲದ ಒಂದು ಭಾಗವು ಸಿಂಪೆತೆಟಿಕ್ ನರಮಂಡಲವು (sympathetic nervous system stimulation) ಉತ್ತೇಜನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಆಂತರಿಕ ಅಂಗಗಳು (internal organs)ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತವೆ.

1. ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಣಾಮಗಳು (physical effects):

1. ತಲೆನೋವು, ಮೈಗ್ರೇನ್
2. ಸ್ನಾಯು ಸೆಳೆತ ಮತ್ತು ನೋವು
3. ಎದೆ ನೋವು
4. ಹೊಟ್ಟೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು
5. ನಿದ್ರೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು (insomnia)
6. ಮಲಬದ್ಧತೆ (constipation)
7. ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಅನಿಯಮಿತ ನೋವಿನ ಪಿರೆಡ್ಸ(irregular painful periods)
8. ದವಡೆಯ ಸೆಳೆತ
9. ಹಲ್ಲು ಕಡಿಯುವುದು ( teeth grinding or bruxism)
10. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಶೀತ ಮತ್ತು ಸೋಂಕುಗಳು

2. ಒತ್ತಡದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು (psychological effects):

1. ಮನಸ್ಥಿತಿ ಬದಲಾವಣೆ
2. ಕೋಪ
3. ಹತಾಶೆ
4. ಆತಂಕ (anxiety)
5. ಖಿನ್ನತೆ (depression)
6. ಚಡಪಡಿಕೆ
7. ಓಡಾಡುವ ಆಲೋಚನೆಗಳು (racing thoughts)
8. ಕೆಟ್ಟ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು
9. ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆ
10. ಭಯಗಳು (irrational fear)
11. ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿರುವುದು (restlessness)
12. ಅಸಂತೋಷ
13. ತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ಭಾವನೆ

3. ವರ್ತನೆಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಣಾಮಗಳು (behavioural effects):

1. ಕೋಪ
2. ಡ್ರಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಬಳಕೆ
3. ಕೆಟ್ಟ ಹವ್ಯಾಸಗಳು
4. ಕಡಿಮೆ ವ್ಯಾಯಾಮ
5. ಸಮಾಜದಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು(social withdrawal)
6. ಉಗುರು ಕಚ್ಚುವುದು
7. ನಿರಂತರ ಚಿಂತೆಗಳು,

4. ಅತಿಯಾಗಿ ತಿನ್ನುವ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ತಿನ್ನುವ ಹಸಿವಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು(change in appetite)

5. ಅರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಣಾಮಗಳು(cognitive effects)

1. ಚಿಂತನೆಯ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ
2. ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥತೆ
3. ಆಗೊಮ್ಮೆ ಈಗೊಮ್ಮೆ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು

6. ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಜೀವನಶೈಲಿಯಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು

1. ಹೆಚ್ಚಿದ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ
2. ಹೃದಯ ರೋಗಗಳು
3. ಮಧುಮೇಹ
4. ಬೊಜ್ಜು(obesity)
5. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು (personality disorders)
6. ಖಿನ್ನತೆ
7. ಆತಂಕ
8. ಇತರ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು

ಒತ್ತಡದ ನಿರ್ವಹಣೆ:

1. ನಿಯಮಿತ ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮ
2. ಆಳವಾದ ಉಸಿರಾಟ, ಯೋಗ, ಧ್ಯಾನ, ಮಸಾಜ್ ಮುಂತಾದ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು (relaxation techniques)
3. ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು (sense of humour)
4. ಜೀವನವನ್ನು ತುಂಬ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿರುವುದು
5. ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ
6. ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯುವುದು
7. ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೊಸದನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಿಮಗಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು
8. ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವುದು
9. ಸಂಗೀತ ಕೇಳುವುದು
10. ನಿಮ್ಮ ಹಳೆಯ ಹವ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು
11. ಸರಿಯಾದ ನಿದ್ರೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ರಾಂತಿ
12. ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರಿನ ಸೇವನೆ
13. ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರಚೋದಕಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು
14. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರ ಕ್ರಮ
15. ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ
16. ತಂಬಾಕು, ಮದ್ಯ, ಕೆಫೀನ್ ನಂತಹ ದುಶ್ಚಟಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು

Also Read: ಖಿನ್ನತೆ -ಬೇಡ ಚಿಂತೆ

ಧನಾತ್ಮಕ ವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನವು (positive attitude and approach) ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಹೊರಬರಲು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮೊಳಗಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಸ್ವ-ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು, ಅದನ್ನು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸ್ವ-ಮಾತುಗಳಾಗಿ ಬದಲಿಸಬೇಕು (positive self talk). ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ನಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತೇವೆ. ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ-” ನಾನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತೇನೆಯೇ “,”ನಾನು ಇದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗದಿದ್ದರೆ ಜನರು ನನ್ನನ್ನು ನೋಡಿ ನಗುತ್ತಾರೆ”, “ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಾನು ಸರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ ನಾನು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕನಾಗುತ್ತೇನೆ”.. ಇಂತಹ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು.

ಬದಲಿಗೆ ಧನಾತ್ಮಕ ಸ್ವಯಂ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ. ಅದನ್ನು ನೀವೇ ಹೇಳಿ “ನಾನು ಮಾಡುತ್ತೇನೆ”, “ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿಯಾಗುತ್ತದೆ”, “ನಾನು ವಿಫಲವಾದರೂ ದುಃಖವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ನಾನು ನನ್ನ ಕೈಲಾದಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ,” ನಾನು ನನ್ನ ಕೈಲಾದಷ್ಟು ಮಾಡುತ್ತೇನೆ”.. ಅಂತಹ ಆಲೋಚನೆಗಳು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಉಧ್ವೇಗ ಮತ್ತು ಆತಂಕದಿಂದ ದೂರವಿಡುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ವೈಫಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ವೈಫಲ್ಯವು ನಮ್ಮ ಯಶಸ್ಸಿನ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಆಗಿರಬಹುದು. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಮ್ಮ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

Also Read: Beat stress or the entire well-being is at risk.